Świety Mikołaj vel Dziadek Mróz

W dniach 15-16 grudnia 2008 r. Europejskie Centrum Kształcenia i Wychowania OHP w Roskoszy zrealizowało projekt międzynarodowego wieczoru wigilijnego "Święty Mikołaj vel Dziadek Mróz".

Uczestnikami projektu była 40 osobowa grupa młodzieży wraz z opiekunami z Polski i Białorusi. Młodzież polską reprezentowała grupa wychowanków Europejskiego Centrum Kształcenia i Wychowania OHP w Roskoszy. Młodzież z Białorusi to członkowie oddziału Związku Polaków na Białorusi w Peliszczach oraz Brzeskiego Miejskiego Klubu Sportowego "Arsenal" w Brześciu. Z obydwoma organizacjami ECKiW OHP w 2008 r. podpisało porozumienie o współpracy w zakresie sportu i rekreacji młodzieży.

Założeniem projektu "Świety Mikołaj vel Dziadek Mróz" było przybliżenie młodzieży z Polski i Białorusi historii, obrzędów i zwyczajów związanych z Wigilią i Świętami Bożego Narodzenia oraz tradycji ich obchodzenia w Polsce i na Białorusi.
 
Boże Narodzenie to najważniejsze, zaraz po Wielkanocy, święto w roku. Jednak przez kilkaset lat po narodzeniu Jezusa, święta Bożego Narodzenia nie były znane. Chrześcijanie świętowali najpierw fakt, że Jezus zmartwychwstał i żyje a dopiero od IV w. zaczęli świętować także Boże Narodzenie. Wtedy też z polecenia cesarzowej Heleny wzniesiono w Betlejem, w miejscu gdzie narodził się Jezus, bazylikę Narodzenia Pańskiego. Z czasem powstał zwyczaj budowania stajenki, by upamiętnić fakt, że Jezus narodził się w stajni. Powstała też msza zwana pasterką by upamiętnić nocną wizytę pasterzy w noc Bożego Narodzenia i wiele innych świątecznych zwyczajów. Także nasze domy są pełne świątecznego klimatu. Zmieniają one swój wygląd, pojawia się choinka, ozdoby,  świąteczne wypieki i prezenty – wszystko po to, aby podkreślić świąteczny charakter tego bożonarodzeniowego czasu.
Dla każdego z nas święta to czas szczególny. To nie tylko wspomnienie ważnego wydarzenia religijnego ale także czas odpoczynku, spotkań z bliskimi i rodziną. Coraz częściej święta stają się ucieczką od codzienności, czasem wyciszenia i refleksji.

W Polsce, podobnie jak w większości krajów o tradycji chrześcijańskiej, zaczynają się święta wieczerzą wigilijną tj. 24 grudnia, która jest czasem radosnego oczekiwania na narodziny Jezusa. Wieczór wigilijny jest najbardziej uroczystym i najbardziej wzruszającym wieczorem roku. To wieczór szczególnego przesłania, obyczajów, pamięci, słów, życzeń, smaków i zapachów. Okres poprzedzający Narodzenie Pańskie nazywany jest Adwentem i trwa cztery tygodnie.

Kaljady, bo tak nazywa się na Białorusi Boże Narodzenie, to święta podwójnie przyjemne. W kraju, który w ciągu swojej historii był prawosławno-katolicki, obchodzi się je dwa razy: 25 grudnia i 7 stycznia. także dwa razy wznosi się kielich noworoczny: 1 i 14 stycznia – według kalendarza juliańskiego, któremu wciąż dochowują wierności prawosławni. Z tego wszystkiego wynika, że obchodzenie Świąt Bożego Narodzenia na Białorusi rozciąga się na miesiąc.

Trwający dwa dni projekt "Święty Mikołaj vel Dziadek Mróz" został zrealizowany dzięki wsparciu oraz dofinansowaniu KG OHP.

Pierwszy dzień projektu, 15 grudnia, był dniem pracy w grupach. Młodzież pod nadzorem opiekunów przygotowywała się do uroczystej Wigilii w swoich siedzibach w Polsce i na Białorusi. Był to dzień, w któym omawiano tradycje i obrzędy świąteczne, młodzież uczyła się kolęd oraz opracowywała kartki świąteczne na konkurs. Młodzież OHP w czasie zajęć praktycznych przygotowywała pod nadzorem instruktora świąteczne potrawy na wspólną Wigilię.

Drugi dzień projektu to czas wspólnej uroczystej Wigilii. W tym dniu młodzież z Białorusi przyjechała do Polski i wspólnie z młodzieżą OHP przygotowywała uroczystą Wigilię w budynku ECKiW OHP w Białej Podlaskiej przy ul. Sikorskiego 5.

Po krótkiej części oficjalnej było dużo wzruszenia przy dzieleniu się opłatkiem, dużo ciepłych życzeń oraz symboliczna wieczerza wigilijna ze wspólnym śpiewaniem kolęd.

Młodzież wraz z opiekunami z Polski i Białorusi przedstawiła i omówiła zwyczaje i tradycje związane z Bożym Narodzeniem w Polsce i na Białorusi.

Niepowtarzalny klimat, który przynoszą Święta Bożego Narodzenia, szacunek do tradycji, pokora wobec życia w akcie dzielenia się opłatkiem i wzajemnego pojednania, wyzwoliły w uczestnikach projektu potrzebę podzielenia się przy wigilijnym stole osobistymi wspomnieniami z różnych sytuacji życiowych związanych z tą tradycją.

Punktem kulminacyjnym spotkania było ogłoszenie zwycięzców konkursu na najładniejszą kartkę świąteczną.

Jury konkursu nie miało łatwego zadania, bowiem wszystkie prace stały na naprawdę wysokim poziomie. Zwycięzcy konkursu nagrodzeni zostali pięknymi figurkami Św. Mikołaja a wszystkim uczestnikom spotkania wręczono okolicznościowe upominki. Wyróżnione prace zdobią obecnie gazetkę okolicznościową.

Założenia projektu zostały zrealizowane. Najważniejszym celem było poznanie polskich i białoruskich tradycji i obrzędów związanych z Bożym Narodzeniem oraz kształtowanie wśród uczestników oczekiwanych społecznie postaw. Istotnym celem było również przełamanie stereotypów i uprzedzeń, promowanie dialogu międzykulturowego oraz integracja młodzieży z Polski i Białorusi. Oprócz wartości merytorycznych projekt miał także niekwestionowaną wartość – zakładał bowiem dużą samodzielność realizujących go zespołów ale także współpracę młodzieży i opiekunów z obu krajów.

Wymiana doświadczeń podczas realizacji projektu oraz poznanie międzynarodowych tradycji i obrzędów związanych z Bożym Narodzeniem pozwoli młodzieży uszanować odmienność kulturową innych narodów oraz zrozumieć, że Boże Narodzenie i Kaljady jakby dopełniają się nawzajem. Zbiegając się w czasie, nie rywalizują lecz zgodnie dzielą sezon świąt na równe "udziały".